بررسی بیان ژن فاکتورهای نسخه برداری خانواده ZBTB (Zinc finger and BTB domain containing) در سلول های B بیماران مبتلا به لوسمی لنفوبلاستیک حاد
خلاصه ضرورت اجرای طرح
لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلولB (B-ALL) یک بدخیمی خونی نسبتا رایج درکودکان است که 20% بیماران پس از درمان درگیر عود مجدد بیماری می‌شوند. یکی از مکانیسم های مهمی که در روند پاتوژنز این بیماری نقش ایفا می کند، تکثیر کلونال پیش‌سازهای غیر طبیعی سلول B (لنفوبلاست B) در مغز استخوان (BM) است. اغلب در مرحله سلول‌های بنیادی پرتوان جهش‌هایی شروع می‌شوند و به دنبال آن گسترش کلونال، تمایز، تکثیر سلولی و آپوپتوز سلولی نامنظم رخ می‌دهند. نتیجه نهایی جایگزینی سلول‌های لنفاوی طبیعی با سلول‌های بدخیم است.
یکی از خانواده های فاکتورهای نسخه برداری که برخی از اعضای آن در لنفوسیت های B حائز اهمیت هستند، خانواده ZBTB (Zinc finger and BTB domain containing) است. مطالعات مختلف نشان دادهاند که برخی از اعضای این خانواده مثل ZBTB1،ZBTB7A ، ZBTB17، ZBTB27(BCL6)، ZBTB20، ZBTB24، و ZBTB32 می توانند تولید و تمایز لنفوسیت های B، پاسخ های ژرمینال سنتر، ایجاد لنفوسیت های B خاطره و پلاسماسل ها با طول عمر بالا را به صورت مستقیم و غیرمستقیم با تنظیم بیان ژن های مختلف از جمله p53 (کاهش بیان معنادار در بیماران مبتلا به B-ALL) تنظیم کنند. علیرغم اهمیت این فاکتورها در تنظیم بقا و عملکرد سلول های B، تاکنون مطالعه ای به بررسی بیان این ژن‌ها در لنفوسیت های B بیماران مبتلا به B-ALL نپرداخته است. همچنین بیان ژن فاکتورهای رونویسی KLF1, 4, 16، ELF1, 2, 3, 5 و SP1-4 به عنوان تنظیم کننده های احتمالی ژن های ZBTB انتخاب شده در این مطالعه، بررسی خواهد شد (این ژن ها با استفاده از اطلاعات بیوانفورماتیک موجود در سایت SIB Swiss Institute of Bioinformatics انتخاب شده اند).
بنابراین با توجه به نقش پاتوژنیک سلول های B در بیماری B-ALLاز یک سو و اهمیت برخی از فاکتورهای نسخه برداری خانواده ZBTB در تکامل، تمایز، تکثیر و بقای لنفوسیت های B از سوی دیگر، هدف از انجام این پژوهش بررسی بیان این ژن ها و نیز برخی از فاکتورهای رونویسی تنظیم کننده احتمالی آنها در سلول های B بیماران مبتلا به B-ALL است، تا شاید نتایج حاصل از این پژوهش و رسیدن به ارتباط بین تغییرات بیان این ژن ها و بیماری B-ALL به شناخت و درک بهتر بیولوژی سلول های B در این بیماری منتهی شود و در راستای دستیابی به اهداف درمانی جدید کمک کننده باشد.
خلاصه روش اجـرای طرح
از 10 بیمار مبتلا به لوسمی لنفوبلاستیک حاد مراجعه کننده به مرکز تحقیقات خون و انکولوژی بیمارستان دکتر شریعتی نمونه گیری صورت خواهد گرفت. همچنین 10 فرد سالم نیز که هیچ سابقه‌ای از این بیماری در خود و اقوام درجه یک ندارند و از نظر سن و جنس با گروه بیمار همسان‌سازی شده باشند، به عنوان گروه شاهد انتخاب می شوند. از هر فرد به میزان 50 میلی‌لیتر خون وریدی گرفته شده و در لوله‌های حاوی EDTA ریخته می شود. سپس لنفوسیت‌های Bتوسط ستون‌های magnetic-activated cell sorter columns (شرکت Miltenyi Biotec) طبق دستورالعمل شرکت سازنده جدا می‌شوند. در مرحله بعد، استخراج RNA از این سلول ها و سنتز cDNA با استفاده از کیت شرکت روژه و طبق دستورالعمل شرکت انجام می شود.
سپس بیان ژن های ZBTB1،ZBTB7A ، ZBTB17، ZBTB27(BCL6)، 20ZBTB، 24ZBTB، 32ZBTB، KLF1، KLF4، KLF16، ELF1، ELF2، ELF3، ELF5، SP1، SP2، SP3 و SP4 با طراحی پرایمرهای اختصاصی و تکنیک Real Time PCR (SYBER Green) اندازه گیری می شوند. بیان ژن GAPDH به عنوان کنترل استفاده خواهد شد.
مجری طرح: خانم دکتر الهام فرهادی
طرح مشترک با: دانشگاه علوم پزشکی سمنان
ارسال نظر